GL bijdrage:
Voorzitter, Twee weken geleden waren de verkiezingen voor het Europees parlement. De uitslag gaf duidelijk een trend van polarisering aan. Groei van de duidelijke ja of nee stemmen. Afname van de stemmen op de partijen met een neutralere boodschap.
Dit leverde verkiezingswinst op voor de PVV én voor D66 en GroenLinks. Wij zien de groei met 50% die GroenLinks van 2 naar 3 zetels bracht als een aanmoediging. Drie zetels is een beloning voor onze heldere boodschap en ons sterke alternatief. Kiezers willen dat er in heel Europa werk gemaakt wordt van duurzaamheid. Onze New Green Deal – die zowel de kredietcrisis als klimaatcrisis aanpakt – is voor velen een aantrekkelijk perspectief. De verkiezingsuitslag, ook in andere landen, laat zien dat ons programma door veel kiezers als nuttig en zinvol is herkend.
De New Green Deal betekent echt werk maken van een duurzame ontwikkeling en dat is niet alleen een Europees verhaal. De effecten van klimaatverandering manifesteren zich op mondiale schaal, maar de oplossingen moeten we vooral op lokale en regionale schaal vinden.
Alvorens ik hier verder op in ga eerst enkele andere opmerkingen:
Financieel
GroenLinks heeft – aan de hand van stukken – kunnen vaststellen dat GS zich vooralsnog door de financiële crisis niet uit het veld laat slaan. De oorspronkelijke doelstellingen blijven vrijwel allemaal overeind, ook al betekent dit dat de reserves wat lager uitvallen. GroenLinks steunt deze aanpak. Juist in financieel mindere tijden moeten overheden hun uitgaven op niveau houden om de financiële crisis niet te verergeren.
Al zullen de reserves wat lager uitvallen, met publiek geld moet je zorgvuldig omgaan.
Onlangs ontvingen wij van GS een beleidstuk voor het treasury-beleid. Hierin wordt zeer 'zuinig' invulling gegeven aan de VVD/GL motie van de financiële beschouwingen waarin aandacht wordt gevraagd voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). In het treasurystatuut staat dat bij gelijke rating en gelijk geboden rendement de MVO-rating wordt meegewogen bij het uitzetten van gelden.
Nu vragen wij niet dat elke provinciale euro geïnvesteerd wordt in duurzame energie en micro-kredieten. Wel vragen we dat er alleen geïnvesteerd wordt in bedrijven en instellingen die zorgvuldig omgaan met mensenrechten, en het milieu én waarbij er sprake is van aantoonbaar goed bestuur. Het moet toch mogelijk zijn om van een bank of instelling te vragen ‘ons’ publiek Flevolands geld niet beleggen in oorlogstuig, porno, gokken, alcohol, kinderarbeid of bedrijven die lak hebben aan mensenrechten en milieu?
Bij andere overheden – zoals de gemeente Den Haag – blijkt dit te kunnen.
Wij zullen hier volgende week in de commissie op terugkomen.
Sociaal
Een half miljoen kinderen in Nederland tussen 5 en 18 jaar nemen niet deel aan sport- of culturele activiteiten in hun vrije tijd. Dat concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau in het onderzoek 'Kunnen alle kinderen meedoen?'. In gezinnen waar het inkomen lager is dan 120 procent van het minimumloon is het percentage kinderen dat niet deelneemt aan vrijetijdsactiviteiten twee keer zo hoog als in andere gezinnen. De kosten van sport- en culturele activiteiten zijn voor arme kinderen drie keer zo vaak een reden om niet deel te nemen als bij andere kinderen. Mijn fractie is blij dat er in Flevoland nu werk wordt gemaakt van een jeugdsportfonds en zou graag de mogelijkheden onderzoeken voor een dergelijk fonds voor culturele activiteiten als muziek en dansles.
Wij vinden het verder van groot belang dat de inzet ten behoeve van provinciale steunfuncties zoals Axxion/Zorgbelang en bibliotheken structureel wordt voortgezet. Evenals structurele financiering van het anti-discriminatiebureau en het bevrijdingsfestival allemaal zaken die bijdragen aan een samenleving die uitgaat van sámen leven en niet langs elkaar heen leven of zelfs tegen elkaar in leven.
Luchthaven Lelystad
U weet, het liefste willen we de provinciale inspanningen voor de uitbreiding van de luchthaven helemaal stoppen. Maar wij zijn realistisch genoeg om te beseffen dat dit nu politiek niet haalbaar is. Wel kunnen we – kijkend naar de feiten – het volgende vaststellen:
- Schiphol Airport doet als eigenaar en investeerder van Lelystad Airport op dit moment even helemaal niks.
- Het kabinet heeft Alders verzocht ook te kijken naar een locatie bij Dronten vanwege de afname van het draagvlak voor Lelystad Airport.
- Het huidige provinciale besluit is om de luchthaven binnen de PKB te ontwikkelen. Dat gaat in ieder geval niet meer lukken vanwege het verlopen van die PKB en de komst van de WRO.
Kortom, er zijn een hoop onderzekerheden en Schiphol investeert vooralsnog geen euro in de luchthaven. Ondertussen geeft de provincie dit jaar al ruim 450.000 euro uit. In de stukken wordt zelfs nog om EUR 93.000,= extra gevraagd. Wij vinden dit een rare zaak; Schiphol doet niets en de provincie pompt honderdduizenden euro’s in de luchthaven.
Voorzitter, daarom stellen wij voor om op dit moment ook maar even helemaal niets te doen ter voorkoming van misinvestering van gemeenschapsgeld.
Hiervoor willen wij een nu-even-niet motie inbrengen. Deze motie stelt voor de provinciale investeringen wat betreft geld en tijd op te schorten totdat de CO2-dampen rondom de plannen van het kabinet respectievelijk Schiphol Airport zijn opgetrokken.
Dan ons energiebeleid:
Voorzitter, onderzoekers schetsen een steeds somberder beeld van de klimaatverandering. Er dreigen onomkeerbare processen op gang te komen. Het is echt nodig om radicaal te breken met de huidige manier van omgaan met de natuurlijke bronnen van onze aarde. Gelukkig is dat besef bij steeds meer mensen aan het doorbreken. Maar de vergaande maatregelen die nodig zijn laten helaas nog te veel op zich wachten. De afgesproken doelstellingen voor 2020 worden op deze manier nooit gehaald.
Hier in Flevoland lijkt het allemaal prachtig voor elkaar: 56 % van onze energiebehoefte wordt inmiddels duurzaam opgewekt. We moeten nu die laatste 4% van de ambitie van dit college realiseren. Dat moet nog steeds haalbaar zijn voor 2011, zoals de in 2007 door de Staten aangenomen motie Duurzame energie aangeeft.
Maar daarvoor moeten we nu wel echt aan de bak. Het huidige percentage is ons letterlijk aan komen waaien, voornamelijk doordat agrariërs ook energieleverancier zijn geworden. Echt veel hebben we daar als provincie toch niet aan hoeven doen.
Bovendien lijken de grenzen van de wind als energiebron in Flevoland langzamerhand wel bereikt. We moeten dus niet gaan zitten wachten en op enig moment constateren dat de groei eruit is, maar nu proactief verder gaan met de ontwikkeling van alternatieven.
Warmte Koude Opslag is een van die alternatieven. Hiermee kan de energievraag van woningen, kantoren en kassen met circa 70% worden teruggedrongen. Er is provinciaal beleid in de maak. Wij zullen dit op de voet volgen en hopen dat allerlei regels en administratieve lasten in dit beleid beperkt zullen blijven.
GroenLinks ziet ook veel mogelijkheden voor zonne-energie. Enkele weken geleden hebben wij hiervoor al een initiatief-voorstel in de commissie ruimte verspreid.
Wij vragen het college zonne-energie op te nemen als speerpunt in het Uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Flevoland 2008-2012. Van zonne-energie op bedrijventerrein en woningen moet nu eens écht werk gemaakt worden.
Wij vragen het college hiervoor een revolving fund in te richten. Het voordeel is dat de middelen tot in lengte van jaren inzetbaar blijven. Met een revolving fund maakt eenmalig subsidiëren plaats voor duurzaam financieren. Hiervoor zouden o.a. de middelen gebruikt kunnen worden die beschikbaar komen door de verkoop van onze aandelen in Essent en NUON. We zullen hiertoe een motie indienen.
En GroenLinks zou GroenLinks niet zijn als we niet meteen weer verder kijken dan de 60% uit het collegeakkoord:
We moeten toe naar 100% duurzame energie én we moeten breder kijken. De energie nodig voor mobiliteit rekenen we nu niet mee. Hoe ziet het plaatje eruit als we dat wel doen? Ook hiervoor zullen we ons een doel moeten stellen en er alles aan doen om dat te gaan halen.
Veelzeggend is wat de stad Amsterdam gaat doen, namelijk een eigen energiebedrijf voor duurzame energie starten. Hamburg heeft dit al gedaan en in bijvoorbeeld Zwolle zijn er serieuze plannen. Of Flevoland dat voorbeeld moet volgen is iets om verder te onderzoeken, maar dat de provincie wat moet én kan doen is voor ons evident.
Markermeer-IJmeer:
GroenLinks ziet de ontwikkelingen in en rond deze prachtige open ruimte met enige zorg tegemoet. Het verschil van opvatting tussen bestuurlijk Noord-Holland en bestuurlijk Flevoland over met name de buitendijkse ontwikkelingen van Almere is niet bevorderlijk voor een goede afstemming. Noord-Holland vreest vervuiling van hun horizon, terwijl Almere het heeft over een complete stad, die niet compleet zou zijn zonder woonwijk in het IJmeer.
Maar wonen aan het water kun je ook heel goed binnendijks. Voor de meerwaarde van het buitendijkse zijn ons nog geen valide argumenten aangedragen. Het compliment aan GS van de Europese Commissie aan Flevoland interpreteren wij niet als instemming. Feitelijk zei de Commissie dat het plan op zich wel goed was, maar dat een passende beoordeling noodzakelijk is en blijft. En dat is toch echt wat anders dan goedkeuring. In dit Natura-2000-gebied kon de juridische hobbel wel eens te groot blijken voor buitendijkse plannen.
AUB
Nu we het toch over de uitbreiding van Almere hebben wil ik ons pleidooi voor een hoogwaardige OV verbinding richting Gooi, Utrecht en verder naar Breda kort noemen. In de commissie volgende week zullen we ons initiatief voor de spoorlijn AUB, Almere-Utrecht-Breda uitgebreider bespreken, maar wij stellen u voor om als Staten een brief naar minister Eurlings te schrijven die mee kan wegen bij het vaststellen van de RAAMbrief.
Tenslotte het Oostvaarderswold
Het is echt een gemiste kans dat de aanleg van het Oostvaarderswold niet erkend wordt als een nationaal belang. Net zoals de schaalsprong van Almere. In de Tweede Kamer heeft een motie daartoe van de ChristenUnie het door toedoen van het CDA niet gehaald. Helaas, want dat zou voor zowel de boeren als de provincie misschien veel ellende bespaard hebben.
Voorzitter mijn fractie vindt het betreurenswaardig dat het ontwikkelen van dit deel van de ecologische hoofdstructuur op bepaalde punten zo’n moeizaam traject is. Hoe komt het toch dat het aanleggen van wegen, woonwijken en bedrijventerreinen in agrarisch gebied veel minder problematisch verloopt dan het realiseren van natuur? Is natuur ons minder waard?
Ik wil u voorstellen om onze leefwereld eens even op macroniveau te bekijken. Als je dat doet dan is biodiversiteit toch het fundament van de hele ecologische keten waarvan óók wij mensen onlosmakelijk deel zijn. Wij kunnen onszelf echt niet buiten het ecologische systeem plaatsen.
Niet alleen de kiekendief of het edelhert maar ook wij mensen hebben het Oostvaarderswold broodnodig.
Het Oostvaarderswold, een opgeknapt Markermeer en andere vitale natuurgebieden hebben we niet alleen nodig voor recreatie en ontspanning, hoe belangrijk ook. Van veel groter en fundamenteler belang is dat we met behulp van deze gebieden ons ecologische systeem en de biodiversiteit nog enigszins op peil houden. Doen we dit niet dan voorspel ik u dat economische crisis en klimaatcrisis verbleken bij de biodiversiteitcrisis: dan houdt het ook voor ons mensen vroeg of laat gewoon op.
Voorzitter als we regelmatig vanuit dit perspectief naar onze provinciale plannen en projecten kijken kunnen we voorkomen dat er te benepen of zelfs bekrompen en te weinig besluitvaardig wordt gehandeld. We doen een beroep op de Staten om groot te denken en daarnaar te handelen. Dan hebben wij van GroenLinks, en ik hoop u allen met ons, Zin In de Toekomst.