Provinciale Staten behandelde in juni de Perspectiefnota 2014-2017. Met die nota werden de financiële en inhoudelijke kaders voor 2014 en verder besproken. GroenLinks heeft bij de bespreking ingezet op de noodzakelijke versnelling van de energietransitie, transitie naar duurzame voeding en de versterking van de recreatie & toerisme in de Flevolandse natuur door te pleiten voor een Nationaal Park-status voor de Oostvaardersplassen.

De hele inbreng van de fractie:

Voorzitter, we zitten in een financieel-economische crisis. Hierna begint de echte ecologische crises rondom grondstoffen, energie en klimaat. Het klinkt misschien raar maar deze stapeling van crisis is een zegen. Het zet de deuren open voor een radicale verandering naar een werkelijk duurzame samenleving. Crises zijn de ideale voedingsbodem voor een transitie. Zij laten ons inzien dat het fundamenteel anders moet. Wezenlijk anders omgaan met de aarde en haar hulpbronnen, met elkaar en met onszelf. Er raast een orkaan door onze samenleving. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. Afhankelijk van waar je staat ervaar je de hevigheid van de storm. In het oog van de orkaan is het windstil. Maar 100 meter verderop word je omver geblazen. Veel mensen zien nog niet de storm die door de samenleving raast en staan als het ware in het oog van de orkaan. Het is een kwestie van tijd voordat ze het gaan inzien en ervaren. De komende tijd zullen steeds meer mensen uit het oog stappen en de storm in alle hevigheid ervaren.

Voorzitter, onze samenleving bevindt zich op een kantelpunt. De kritische grens is bereikt, de ingezette veranderingen zijn niet meer terug te draaien. Op zo’n moment is de maatschappij instabiel en kwetsbaar voor verstoringen, maar opent het ook de deur voor radicale veranderingen.

Het meest aansprekende voorbeeld is de kanteling van de energiewereld door sterk schommelede olie- en gasprijzen, toenemende geologische spanningen, opkomst van duurzame energie en lokale opwekking hiervan. Daarachter schuilt een waardenstrijd: een strijd tussen de oude waarden als korte termijn winst, efficiency en uitputting van natuurlijke hulpbronnen versus nieuwe waarden als maatschappelijk rendement, coöperatie en het sluiten van kringlopen.

De energietransitie verloopt erg langzaam door marktimperfecties. Deze moet versneld worden. Daar ligt een belangrijke taak van de overheid in de vorm van de energietransitie faciliteren, stimuleren en opschalen. Hier moet de provincie een visie op ontwikkelen gevolgd door een uitvoeringsstrategie.

DE-on levert een bijdrage aan de versnelling van de energietransitie. Helaas zal de impact kleiner zijn dan afgelopen jaren was beoogd omdat verschillende stakeholders niet meer mee willen doen. Het vroegtijdig schrappen van de programmamanager DE-on vinden wij geen goed voorstel. Het mag duidelijk zijn dat er op het gebied van energietransitie nog heel veel moet gebeuren. We kunnen niet met de armen over elkaar gaan zitten als DE-on-light eenmaal is opgericht.

De Provincie kan ook zonne-energie stimuleren door een Zonaltas voor Flevoland. Hierover heeft GroenLinks op 20 maart een motie ingediend. Indien GS zich houdt aan de afgesproken termijn had er deze Statendag al een voorstel moeten liggen. We verwachten dan toch zeker op 3 juli een voorstel.

Er is ook een voedselrevolutie gaande: een transitie naar duurzame voeding. Streekproducten en biologische voeding krijgen een steeds groter marktaandeel en de plofkip is grotendeels verdwenen uit de supermarkt. Niet alleen Economisch (financiering), Ecologisch (natuur), maar ook Ethisch (mensen, dieren), en Esthetisch (schoonheid) moeten onze landbouw, voedselproductie en -consumptie met elkaar in evenwicht zijn.

De provincie kan regionaal gesloten voedselketens stimuleren en samen met gemeenten ruimte scheppen voor experimenten, zoals soepele vergunningen.

Wat de Provincie zeker NIET moet doen is de biologische landbouw bedreigen via uitbreiding van Vliegveld Lelystad en verstuiving van AEC bodemassen bij de Flevokust. GroenLinks pleit ervoor om beide projecten te schrappen. Daarmee wordt vele miljoenen euro’s (de reserveringen en de éénmalige investeringen) aan belastinggeld bespaard. De vrijkomende middelen zou GroenLinks graag willen inzetten voor:

·        

Omgevingsdienst Flevoland, Gooi en Vechtstreek: daar dreigt een tekort. Goede dienstverlening aan bedrijven en vergunningverlening en handhaving van goede kwaliteit is belangrijk.

·        

Hogere kosten concessie IJsselmond: voor goed en betaalbaar OV met voldoende frequentie, ook in de avond en het weekend.

·        

Nieuwe natuur: als aanvulling voor de reeds gereserveerde middelen voor de ontwikkeling van nieuwe natuur in Flevoland als alternatief voor het Oostvaarderswold. 

Voorzitter, natuur en recreatie & toerisme gaan goed samen. Daar is de Veluwe een bekend voorbeeld van. GroenLinks wil graag de recreatie & toerisme en de natuur in Flevoland versterken. We hebben als provincie veel moois te bieden maar dat wordt nog onvoldoende (h)erkend. De status van Nationaal Park voor de Oostvaardersplassen zou een extra impuls kunnen geven aan de synergie tussen natuurbeheer en recreatie & toerisme en daarmee gepaard gaande economische ontwikkeling. Dit kan mogelijk een bijdrage leveren aan het tegengaan van het structurele tekort voor natuurbeheer in de toekomst. Hiervoor dienen we een motie in.

Voorzitter, de economische crisis komt vooral hard aan bij startende ondernemingen, jonge bedrijven en innovatieve MKB’ers. GroenLinks vraagt hier in de begroting extra aandacht voor. 

Voorzitter, we maken ons zorgen over de reorganisatie van de bedrijfsvoering. Naast de onrust in de organisatie en de zorgen die zijn geuit door de Ondernemingsraad gaat het natuurlijk ook over de kwaliteit van het primaire proces en de ondersteuning die daarvoor nodig is. De organisatie wordt zo ook wel erg klein. Indexering van de motorrijtuigenbelasting vinden wij noodzakelijk gezien de financiële situatie. 

Voorzitter, ter voorbereiding van deze vergadering heb ik geprobeerd het audioverslag van een opinieronde af te luisteren. Tot mijn verbazing bleek deze helemaal niet op de website te staan. Dat is niet de eerste keer. De geluidskwaliteit laat ook regelmatig te wensen over. Sowieso zijn audioverslagen moeilijk te vinden op de website en er is geen zoekfunctie beschikbaar. Juist de inhoudelijke discussies in de opinierondes zijn interessant voor organisaties, gemeenten, kiezers, media e.d.. Bovendien willen we als Provincie Flevoland graag een transparant besluitvormingsproces. Ook moeten Statenleden te allen tijde de verslagen van de opinieronden kunnen raadplegen ten behoeve van de voorbereiding op de besluitvormingsronde. Om deze situatie te verbeteren dienen wij een motie in.

Voorzitter tot slot. Na deze behandeling van de perspectiefnota en alle amendementen en moties gaat GS de komende maanden de Programmabegroting 2014 opstellen. Daarbij is het verstandig om oog te hebben voor de transities en kantelpunten in de samenleving en de juiste beleidskeuzes te maken ten gunste van een duurzamere samenleving. Om die transitieprocessen ook te herkennen en ter inspiratie biedt GroenLinks het hele College van Gedeputeerde Staten het boek ‘In het oog van de orkaan aan’ van Jan Rotmans aan.