Sinds 7 december heeft provincie Flevoland de verantwoordelijkheid over het welzijn van de grote grazers in de Oostvaardersplassen overgenomen van het Rijk.

VVD en SGP, gesteund door meerdere politieke partijen in Provinciale Staten van Flevoland, willen nu graag het beleid met betrekking tot die grote grazers veranderen. Volgens deze partijen zijn er nu veel te veel grote grazers en sterven ze de hongerdood. Bovendien zou het gebied niet aantrekkelijk zijn voor bezoekers en de biodiversiteit te laag. Om deze problemen op te lossen pleiten ze voor veel minder grote grazers (konikpaarden, edelherten en Heckrunderen). Dat kan alleen door ze af te schieten. GroenLinks Flevoland is fel tegen het jaarlijks afschieten van dieren en is tevreden met het huidige beleid.

Onderlinge relatie

Grote grazers hebben een belangrijke rol in de Oostvaardersplassen. Zij zorgen voor een open gebied met korte vegetatie, ideaal voor ganzen. Ganzen zijn liefhebbers van kort gras maar ze eten ook jong riet waardoor het moeras niet dichtgroeit. Het moeras is het belangrijke leefgebied van 30 beschermde vogels als het baardmannetje, blauwborst  en roerdomp. De dieren zijn dus afhankelijk van elkaar. Verbreken van deze onderlinge relatie is niet zonder gevolgen. Als het aantal grote grazers fors minder wordt verruigt het gebied en is er dus voor de ganzen minder geschikt grasland beschikbaar. Minder grasland zorgt voor minder ganzen. Daardoor groeit het moeras dicht en verdwijnen de beschermde vogels. 

Hoeveelheid voedsel bepaalt hoeveelheid dieren

In de Oostvaardersplassen, een natuurgebied van 6000 hectare, leven duizenden grote grazers. Door de vruchtbare kleigrond is er veel te eten. Het beschikbare voedsel in de winter is veel minder. De dieren gebruiken in deze periode hun vetreserves die ze in de zomer en herfst hebben opgebouwd. Dit is een natuurlijk proces. Het voedselaanbod is bepalend voor het aantal dieren dat er kan leven. Het ontbreken van natuurlijke vijanden is niet van significante invloed op de populatie. Bijvoeren leidt juist tot grotere kuddes. 

Indien door jacht er veel dieren zijn afgeschoten zullen in het volgend voorjaar extra veel jonge dieren geboren worden. Er is immers voldoende voedsel beschikbaar. Daarom zal ieder jaar opnieuw gezonde dieren geschoten moeten worden. Bovendien zijn edelherten beschermde dieren die niet geschoten mogen worden.

Dierenwelzijn

Het voedselaanbod loopt terug als het kouder wordt. De dieren passen hun gedrag aan en proberen energie te sparen. Rust is hierbij van groot belang. Ook zullen ze hun in de zomer opgebouwde vetreserves moeten aanspreken om de winter goed door te komen. Vooral het vroege voorjaar is een moeilijke periode. Nieuw gras laat op zich wachten, terwijl de dieren hun reserves bijna verbruikt hebben. Hier vindt natuurlijke selectie plaats: de zwakste dieren sterven, de sterke dieren overleven. Als de zon weer krachtiger wordt en het gras begint te groeien begint de kringloop weer van voren af aan.

Verreweg de meeste paarden, runderen en edelherten sterven in de Oostvaardersplassen geen hongerdood, maar worden voortijdig geschoten. Staatsbosbeheer past een ‘vroeg-reactief beheer’ toe. De boswachters en een onafhankelijke dierenarts houden de dieren dagelijks in de gaten. Indien het aannemelijk is dat een dier gaat sterven zal de beheerder het afschieten. Dit voorkomt onnodig lijden. Het dierenwelzijn van de grote grazers is uitstekend: ze kunnen natuurlijk gedrag vertonen, ze sterven geen hongerdood en er worden niet bejaagd. 

Aantrekkelijkheid en biodiversiteit

De grote grazers en de ganzen zijn bepalend voor het landschap van de Oostvaardersplassen. Het open landschap lijkt op een steppe en is on-Nederlands. Daarom is het aantrekkelijk voor bezoekers. Niet voor niets komen er jaarlijks 900.000 bezoekers naar het unieke natuurgebied met zijn grote biodiversiteit. Ze genieten van het dynamische natuurgebied met waterpartijen en rietkragen vol met vogels zoals de grote zilver reiger, lepelaar en de spectaculaire zeearend. Maar ook van de 250 soorten planten en de kuddes konikpaarden, edelherten en Heckrunderen die bezoekers doen denken aan een safari in Afrika. Oostvaardersplassen is een uniek en groots gebied waar we als Flevolanders trots op kunnen zijn. 

Concluderend, er zijn veel grote grazers in de Oostvaardersplassen maar niet te veel. Ze vervullen een belangrijke rol om het moeras met de beschermde vogels in stand te houden. Het voedselaanbod bepaalt het aantal dieren dat er kan leven. Natuurlijke selectie zorgt ervoor dat de sterke dieren overleven. Dat geldt voor alle wilde dieren in de natuur. Grazers die de winter toch niet lijken te halen worden uit hun lijden verlost door de dierenarts. Het dierenwelzijn is prima in orde. Dat zijn de feiten. Het gebied is uniek, aantrekkelijk en de biodiversiteit is groot.

GroenLinks Flevoland is voorstander van het huidige beleid en zal zich hiervoor hard maken!