Of we bij elk besluit en elke vergadering nadrukkelijk naar de stoel willen kijken en onszelf de vraag willen stellen: “Wat vindt de toekomst ervan?”
De #toekomststoel is een idee van Jan Terlouw en helpt ons eraan herinneren om duurzaamheid mee te wegen in de beslissingen van vandaag. Een prachtige metafoor voor de toekomst, zoals het verlangen naar vertrouwen door Jan Terlouw werd geïllustreerd met een verschijnsel uit het verleden: het touwtje door de brievenbus.
Nu ik anderhalf jaar bestuurder in deze prachtige provincie ben, heb ik tijdens de rust van de vakantie en lockdown gereflecteerd over de afgelopen periode...
Het is een voorrecht om zelf beleid te mogen maken en aan de tafel te mogen zitten waar belangrijke besluiten worden genomen. Zeker als er wordt geluisterd. In die zin is de invloed van ons gedachtengoed echt toegenomen door het meebesturen. Tegelijkertijd kijk ik naar de toekomststoel en vraag ik mezelf af: ‘We zijn lekker bezig, maar doen we voldoende? Wat vindt de toekomst ervan?”
Aan de ene kant ben ik oprecht verrast over hoezeer duurzaamheid is doorgedrongen tot alle geledingen van het bestuur. De tijd dat we als GroenLinks het thema nog op de agenda moesten zien te krijgen is echt voorbij. In alle beleidsvelden wordt duurzaamheid als onderdeel van de ambities gezien. De afgelopen jaren is ook het ene na het andere akkoord gesloten. Doelstellingen en ambities zijn omarmd. Vaak zelfs een actieplan. De meeste partijen voelen een inspanningsverplichting. Politici worden enthousiast van mooie projecten, kleinschalig en fotogeniek. Ook voor mij geldt: het voelt goed om lekker bezig te zijn!
Maar wat ik zoek, is een ambitieuze resultaatverplichting voor het totaal. De urgentie om nu echt de kanteling te maken, een transformatie naar een nieuwe economie, landbouw, maatschappij. Het is inspirerend en hoopgevend om met koplopers te praten over de - inderdaad - mooie resultaten. Ik wil dan alleen zo graag dat het peloton de omgeving zo snel mogelijk meegaat en vaart maakt. Het zou zo jammer zijn als we over 30 jaar terugkijken en zeggen: “Toen hadden we de kans, we zaten met de handen aan de knoppen en we deden te weinig, te laat!”
Nu we als GroenLinks meebesturen, is onze rol veranderd. Het is je democratische verantwoordelijkheid om moeilijke dilemma’s te slechten en goed te luisteren naar andere geluiden. Als je in de oppositie zit, kun je aanjagen, hard verkondigen dat we sneller en meer moeten. Als bestuurder zit je dichter bij het vuur, maar heb je meer rekening te houden met draagvlak en coalitiepartijen en je moet oog hebben voor zorgen die mensen hebben als ze vinden dat het te snel gaat, of dat er dingen verloren gaan.
Deze week besprak ik met de GroenLinks-gedeputeerden in de andere provincies dat deze dilemma’s en zorgen ook bij de GroenLinks achterban voorkomen. Wat als een windmolenpark of een zonneveld ergens in het Groene Hart komt, juist daar waar de schaarse natuur nog ongerept is? Wat als een duurzame afvalverwerker volledig circulair en CO2-neutraal beton wil maken en daarvoor een overslagpunt nodig heeft in een verbindingszone tussen twee natuurgebieden?
Een creatieve keuze die alle nadelen kan wegnemen, is natuurlijk de beste. Maar soms lukt het niet om én de kool én de geit te sparen. Dan is de keuze: óf je ambitie bijstellen naar beneden, óf toch de nadelen accepteren en daar transparant over zijn.
#toekomststoel: “Wat vindt de toekomst daarvan?” De vraag is niet altijd makkelijk te beantwoorden. Maar de vraag moet wel altijd voorop staan!